
1. तुमच्या भागातील नैसर्गिक भौगोलिक वातावरण:
- हवामान, पाऊसमान, तापमान या घटकांचा अभ्यास करा.
- मध्यम पावसाचे वातावरण (700-1000 मिमी) आणि 25-30°C तापमान सोयाबीनसाठी अनुकूल असते.
2. जमिनीचा पोत व प्रकार:
- मध्यम ते भारी काळी जमीन (सेंद्रिय घटक असलेली) सोयाबीनसाठी चांगली असते.
- उत्तम निचरा असलेली जमीन निवडावी.
3. तुमच्याकडील उपलब्ध जमीन, हवामान व सिंचन सोईनुसार योग्य जातीची निवड:
- उदाहरणार्थ, JS-335, MAUS-71, KDS-344 या जाती महाराष्ट्रात चांगल्या उत्पादनासाठी प्रसिद्ध आहेत.
- कोरडवाहू किंवा सिंचित पद्धतीनुसार जाती निवडाव्यात.
4. माती परीक्षण व त्यानुसार खत व्यवस्थापन:
- मातीतील पोषणतत्त्वांची तपासणी करून त्यानुसार खताचा वापर करावा.
- NPK व सूक्ष्म अन्नद्रव्यांचा समतोल वापर गरजेचा आहे.
5. सेंद्रिय खतांचा वापर:
- शेणखत, गांडूळ खत किंवा कंपोस्ट खत वापरल्यास मातीचा पोत सुधारतो व उत्पादन वाढते.
6. जमिनीच्या प्रकारानुसार झाडांची संख्या योग्य ठेवणे:
- झाडांची घनता फार जास्त किंवा फार कमी नसावी.
- योग्य प्रमाणात आंतर अंतर ठेवणे गरजेचे आहे.
7. पेरणीचे योग्य अंतर:
- ओळींतील अंतर – 45 सेमी व दोन रोपांतील अंतर – 5-10 सेमी ठेवा.
- यामुळे झाडांना पोषण मिळते व रोगप्रतिबंधक क्षमता वाढते.
8. आधुनिक पद्धतीचा वापर:
- BBF (Broad Bed Furrow) तंत्र वापरल्यास अतिरिक्त पाणी साचत नाही.
- बेडवर पेरणी केल्यास उत्पादनात वाढ होते.
9. तण नियंत्रण:
- तण वेळेवर काढणे किंवा योग्य शिफारस केलेली तणनाशके वापरणे आवश्यक.
- तणामुळे पोषणतत्त्वांची स्पर्धा होऊन उत्पादन कमी होते.
10. फवारणीचे योग्य वेळापत्रक:
- कीड व रोग नियंत्रणासाठी योग्य वेळी फवारणी करावी.
- वेळेवर उपाययोजना केल्यास नुकसान टाळता येते.